MITAZAMO (NADHARIA) MBALIMBALI JUU YA SANAA ZA MAONYESHO
Kwa hiyo
basi sanaa za maonyesho za Kiafrika ni dhana zilizo kwenye umbo linalotendeka
na siyo mchezo. Kutokana na utamaduni wa Kiafrika tunaweza kusema kuwa: sanaa
za maonyesho ni dhana inayotendeka. Na ili dhana hii itendeke anahitajika mtu
wa kuitenda (mtendaji). Mtendaji huyu huhutaji uwanja wa kutendea hiyo dhana na
wakati akiitenda wanakuwapo watazamaji.
2. Sanaa za maonyesho ni vichekeso au ni maigizo yanayochekesha.
2. Sanaa za maonyesho ni vichekeso au ni maigizo yanayochekesha.
Wazo hili
linatokana na historia ya sanaa za Maonyesho hapa Tanzania. Wakati mkoloni
alipotuletea sanaa ya Maonyesho ya kikwao sisi tulishiriki katika tamthilia za
Shakespeare kama washiriki au watazamaji tu. Kwani tamthilia hizi hazikuwa na
maana yoyote kwetu kutokana na kuwa zilibeba na ziliongelea utamaduni wa
kizungu. Tulifurahishwa na vile vitendo vilivyofanywa kwenye jukwaa katika
tamthilia hizi na hivyo vitendo hivi vilituchekesha tu. Basi jambo kubwa kwa
Mwafrika ikawa ni vile vichekesho na hivyo kudhani kuwa jambo muhimu katika
tamthilia ni kule kuchekesha kwake.
3. Sanaa za maonyesho ni
maigizo.
Wazo hili
limetokana na tafsiri mbovu ya neno play ambalo limetafsiriwa kuwa mchezo wa
kuigiza. Inawezekana aliyetafsiri neno hili alifuata nadharia za zamani sana za
drama, ambapo ilidhaniwa kuwa uigizaji (imitation) ndio kiini
cha drama. Hata hivyo nadharia hii ilitupiliwa mbali kwa vile haikudhihirisha
kiini hasa cha drama. Tafsiri hii ndiyo imeleta matatizo hapa Tanzania katika
kufahamu sanaa za maonyesho. Wengi wamepotoshwa na wazo kuwa uigizaji ndio
kiini cha sanaa za maonyesho kama vile neno michezo ya kuigiza linavyoonyesha.
Hivyo, hata katika kutazama sanaa za maonyesho za asili wengi wamekuwa
wakitazama iwapo kuna uigizaji. Na hapa wengi wanakwama kwani katika unyago,
jando, kusalia miungu n.k hakuna uigizaji bali wanaoshiriki wanashika nafasi
fulanifulani. Hivyo ni bora kutumia neno tamthilia pale tunaporejelea
neno plays.
Kwa ujumla
kuwepo kwa mitazamo hii huweza kuwa kumesababishwa na mambo yafuatayo:
Wakoloni kutokutambua ama kwa makusudi ama kwa
kutokuelewa kuwa tulikuwa na sanaa za maonyesho za kwetu, hivyo akatuletea
drama