LAHAJA ZA KISWAHILI

LAHAJA ZA KISWAHILI

                               LAHAJA NI NINI

  

    Huu ni uzungumzaji unaotumiwa na kikundi fulani cha watu katika eneo maalum .uzuzungumzaji huu hutofautiana na vikundi kama hivyo vinavyoishi kwenye sehemu nyingine.Tofauti hii inawekuwa ya kimofolojia ,msamiati au kifonolojia

 

                              LAHAJA HUZUKA VIPI

 

  Huzuka kutokana na vizuizi   vinavyo  tokana kati ya makundi yanayozungumza lugha moja .Chambers &trudgill (1980) alisema kuwa vizuizi hivi vinaweza kuwa vya kijamii au vya kijografia

Vya kijografia ni kama vile milima mito  nk .vya kijamii ni kama vile ni umbali kutoka jamii moja hadi nyingine hii inaweza kuathiri lugha yao ,ikiwa hakuna uhusiano wa kimawasiliano kati ya makundi hayo   .

    wanaelimu lahaja wanasema kuwa lugha inaweza kubadilika wakati ambapo inapokelezwa kutoka kizazi kimoja hadi kingine.baada ya muda mrefu kutakuweko na mabadiliko  katika sauti ,hapo basi msamiati mpya hutokea.kuna lahaja kuu za kiswahili kv.

(1)lahaja za kijamii

(2)lahaja za kijografia

Lahaja za kiswahili ni lahaja zakijiografia

mfano wa lahaja za kijamii ni lugha mpya kabisa ya sheng

 

                                                                 LAHAJA ZA KISWAHILI HUZUMZIWA WAPII

(1)pwani

(2)Visiwani

(3)Bara

 

                                           UANISHAJI WA   LAHAJA ZA KISWAHILI

Lahaja  za kiswahili zinapatikana pwani ya afrika mashariki, visiwa vya mafia lamu na ugunja.

 

 

LAHAJA ZA PWANI

 

 lahaja za kaskazini ni kv

         kitikuu/kibajuni huzungumziwa sehemu ya kismayu nchini somalia

 

         chimbalazi huzungumziwa  nchini somalia  katikati ya somalia na mogadishu

             MAREJELEO    ess TUKI (1990) kamusi sanihfuya isimu and lugha .dar es salaam:TUKI. MULIKA Na.13& Na 20 Dar es  salaam.       Weber, H .(1985) A dictionary  of phonetics and linguistics .Harlow longman
     Saussure,F. (1916) Course in general linguistics.New york: macGraw-Hill
     Sapir,E.(1921) LANGUAGE .New   york : Harcourt brace
     Steere ,E.(1950) Ahardbook for swahili  language. London : The sheldon press .
     Kapinga, C (1983) sarufi Maumbo ya kiswahili sanifu .Dar es salaam :TUKI
     Hartman, R. (1972) .Dictionary of language and linguistics .London: Applied science publisher
     Bloomfield, (1933) language.New york:Harit Rinehart.
      Mdee,j .(1967) kiswahili: muundo na matumizi yake.Nairobi: intercontinental publishers ltd.
     Mgullu, RS (1988) "Uhakiki wa makala ya Dhana za Mofu,alomofu na mofimu "katika mulika na 20 .dar  es salaam.
     Martinet,A (1973) morphonemics .New york.
     Aitchison ,j.(1981) language change, progress or decay. London:Fontana paperbacks.
     Ashton, (1947) swahili grammar .London:Longman.
     Crystal ,C.( 1971) Linguistics.Middlesex:Penguin.
     Abercrombie,D.(1965) studies in phonetics and linguistics.London:oxford university press
.