MWONGOZO WA KUTAHINI

(a) Sifa za lugha:

Lugha ni mfumo

Lugha ni ishara

Lugha ni nasibu

Lugha ni sauti

Lugha ni mawasiliano

Lugha ni sifa ya binadamu

Ufafanuzi ufaao wa hoja zozote tatu: Alama 2 x Hoja 3 = Alama 6

(b) Malengo ya taaluma ya Isimu

Kuchambua na kueleza maarifa au umilisi wa mzawa wa lugha kuhusu lugha yake.

Kuunda nadharia, nadharia husaidia kuonesha

ruwaza zilizomo katika lugha na jinsi

inavyofanya kazi.

Kubainisha mbinu za kisayansi za kuchambua lugha ili matokeo yaweze kukubalika na

yawe yamejengwa kwa misingi thabiti.

Ufafanuzi toshelezi wa hoja : alama 2 x Hoja 3 = Aalama 6

(c)

Tofauti kati ya

lugha ya binadamu na mawasiliano ya wanyama:

Lugha ya binadamu ni ishara ya sauti ila wanyama hutumia milio tu

Binadamu ana uwezo wa kujifunza lugha iliyomo katika mazingira yake, wanyama

hawana uwezo wa kujifunza lugha

Binadamu ana uwezo wa kuelezea mambo

yaliyopo, layiyopita na yatakayokuja,

wanyama hawana uwezo huo, ila nyuki kwa kiwango kidogo sana

Binadamu akilelewa katika mazingira ombwe yasiyo na lugha, hatakuwa na lugha yoyote

ila mnyama akilelewa katika mazingira kama hayo atatoa milio ya aila yake

Binadamu harithi lugha bali hubwia

(d) i. Fonetiki

Fonetiki ni kiwango cha isimu kinachojishughulisha na uchunguzi na uchambuzi wa

taratibu zote zin

azohusiana na utoaji, utamkaji, usafirishaji, usikiaji na ufasili wa sauti za

lugha za binadamu kwa jumla.

-

Husaidia kuimarisha matamsi bora ya sauti na kwa hivyo kuimarisha matumizi ya

lugha fasaha.

ii. Fonolojia

Fonolojia ni kiwango cha isimu ambacho huj

ishughulisha na uchunguzi, uchambuzi na

uanishaji wa sauti pambanuzi ambazo hutumika katika mifumo mbalimba