OSW 223: MOFOLOJIA YA KISWAHILI (OUT)
KITIVO CHA SANAA NA SAYANSI ZA JAMII
OSW 223: MOFOLOJIA YA KISWAHILI
MTIHANI WA MWAKA
TAREHE: 11 Juali 2012
MAELEKEZO:
- Jibu maswali manne (4) tu
(b) Eleza uhusiano uliopo kati ya taaluma ya mofolojia na:
i. Fonolojia
ii. Semantiki
2. (a) "Mofimu ni kipashio kidogo kabisa cha lugha chenye maana ya
kisarufi au ya kimsamiati." Fafanua udogo wa mofimu ni upi?
(b) Ainisha kazi za mofimu ki zilizopigia mstari katika sentensi zifuatazo.
i. Anaendesha gari kizembe
ii. Akijitahidi atafanikiwa
iii. Hii ni ramani ya kijiji chetu
iv. Chama chetu hakitasusia uchaguzi mkuu
v. Hiki ni kisiwa cha amani
vi. Wakimbizi wameharibu mazingira
vii. Wasikilizaji wamekipenda kicheko chako
3. "Kujua dhana ya neno ni kujua taarifa nne muhimu kuhusu neno; taarifa
ya kifonolojia,taarifa ya kimofonolojia,taarifa ya
kisintaksia,taarifa ya kiamali na taarifa ya kimaana." Fafanua kauli hii
kwa kutumia mifano kutoka lugha ya Kiswahili.
4. Kwa kutumia mifano hai kutoka lugha ya Kiswahili, eleza kwa ufupi njia zifuatazo katika uundaji wa maneno.
(i) Urudufu (ii) Uhulutishaji (iii) akronimi (iv) Uambishaji (v) kutohoa
5. (a) Nini maana ya mofofonolojia?
(b) Eleza tofauti iliyopo kati ya kanuni za kimofofonolojia na kanuni za kifonolojia
6. Ainisha na eleza kazi ya kila mofimu katika maneno yafuatayo:
(i) utauua (ii) mpakani (iii) walipotukosesha (iv) matamanio
